Bilgisayar Nedir?
Bilgisayar aritmetiksel mantıksal işlemler yapabilen, bilgi depolayan, hatasız ve hızlı işlem yapabilen aptal bir makinedır.
ü Aritmetiksel(+,-,*,/) ve Matıksal (<,>,=,or,and,xor…) işlem yapabilme.
ü Bilgi depolayabilme
ü Hızlı İşlem Yapma
ü Hatasız İşlem yapma.
Bilgisayar her zaman hatasız çalışır. Ancak kullanıcı hata yaparsa bilgisayarda hata yapar.
Bilgisayarın Yapısı
Giriş Birimi: Bilgisayara dış ortamdan veri girilmesini sağlayan birimlerdir.
Çıkış Birimi: Bilgisayar ortamında işlenen verilerin dış ortama aktarılmasını sağlayan birimlerdir.
Merkezi İşlem Birimi (CPU): Bilgisayarın beynidir. Bilgisayar içindeki bütün işlemler CPU’da yapılır. Yani giriş biriminden girilen veriler CPU içinde işlenir ve Çıkış birimine aktarılır.
Bellek: Bilgilerin kalıcı ya da geçici olarak saklandığı ortamlardır.
RAM (Ranndom Access Memory) Bellek: Rastgele erişilebilir bellektir. Bu belleğe kalıcı olmayan bellek de denir. Elektrik kesildiğinde ya da bilgisayar kapatıldığında ram bellekteki veriler silinir. Ram bellek Ana bellek olarak da isimlendirilir. Bilgisayar işlem yaparken verileri bu bellek üzerinde tutar. Giriş biriminden girilen veriler önce Ram belleğe gelir. Daha sonra CPU verileri ihtiyaç duydukça buradan alarak işler. CPU içinde işlenen veriler yine Ram Belleğe gider. Daha sonra Ram bellekten Çıkış Birimine aktarılır.
ROM (Read Only Memory) Bellek: Sadece okunabilir bellektir. Bu bellek üzerindeki bilgiler üretici firma tarafından yazılır. Kullanıcı tarafından üzerinde bulunan bilgiler değiştirilemez. Üzerinde bilgisayarın açılması için gerekli olan program vardır. Bu program bilgisayar açılırken temel giriş/çıkış birimlerini kontrol eder. Örneğin bilgisayara klavye takılı değilse kullanıcıyı uyarır ve bilgisayarın açılmasını engeller.
Depolama Birimi(Yan Bellek): Kalıcı bellektir. Üzerine kaydedilen bilgiler elektrik kesildiğinde ya da bilgisayar kapatıldığında silinmez. Sabit Disk (Harddisk) , Disket, CD, Data kartuşları depolama birimine örnek olarak gösterilebilir. Sabit disk (Harddisk) bilgisayarın kasasının içinde bulunur ve bütün bilgiler onun üzerinde depolanır. Yani sabit disk bilgisayarın içindeki depolama birimidir.
Kontrol Birimi: Bilgisayarda yapılan tüm işlemleri kontrol eden birimdir. Yapılan işlemlerin sağlıklı ve düzgün bir şekilde yapılmasından sorumludur. Kontrol Birimi (CU-Control Unit) bir şirketteki müdür olarak düşünülebilir.
Aritmetik ve Mantık Birimi (ALU-Aritmetical Logical Unit): Bilgisayarın tanımını yaparken aritmetik 4 işlem ve mantıksal karşılaştırma işlemleri yaptığını belirtmiştik. İşte bu işlemler ALU tarafından yapılır.
Şimdi bilgisayar içinde gerçekleşen basit bir işlemle bu birimlerin nasıl koordinasyon içinde çalıştığını görelim. Örneğin bilgisayarda 5+3 işleminin yapılmak istendiğini düşünelim. Bu işlem yapılmadan önce kullanıcı 5,+ ve 3 verilerini klavyeden girer. Kontrol birimi girilen bu verilerin RAM belleğe gitmesi emrini verir ve bu veriler Ram belleğe gider. Daha sonra kullanıcı Enter tuşuna basarak bu toplama işlemini onaylar. Bu onayı alan kontrol birimi Aritmetik ve Mantık Birimine (ALU) emir verir ve bu işlemi yapmasını ister. ALU 5+3 işlemini yapar ve 8 sonucunu bulur. Daha sonra bu sonuç (8) Ram belleğe ve ekrana gider. Böylece kullanıcı işlemin sonucunu ekranda görmüş olur. Ancak bilgisayar kapatıldığında bu sonuç (5+3=8) bilgisayardan silinir. Kullanıcı bu sonuca bir daha ulaşamaz. Çünkü sonuç Ram bellektedir. Kullanıcı bu sonuca daha sonra tekrar bakmak için depolama birimine saklama işlemini yapmalıdır. Kullanıcı depolama birimine saklama için emri verir. Bu emri alan kontrol birimi RAM bellekteki sonucun Yan belleğe (disk,disket,cd vb..) saklanmasını sağlar. Böylece sonuç kalıcı belleğe gider ve kullanıcı istediği zaman bu sonuca ulaşabilir.
Bilgisayarın Ana Donanım Birimleri
1. Anakart: Anakart (Mainboard) diğer bütün kartların üzerine takıldığı karttır. Bilgisayar içindeki diğer bütün donanım birimleri anakart üzerinde toplanır ve anakart üzerindeki veri yolları vasıtasıyla haberleşir. Anakart üzerinde her donanım biriminin takılabileceği bir yer mevcuttur. Ekran kartı, seskartı, modem, Ethernet, tv kartı gibi donanım birimleri anakart üzerinde slot denen yuvalara takılır. Genel olarak anakrt üzerinde ISA, PCI ve AGP slotlar mevcuttur. ISA slotlar eski teknolojidir ve artık yeni üretilen anakartlarda mevcut değildir. Artık anakartlar üzerinde daha çok PCI slotlar vardır ve üreritilen kartalarad buna uygun olarak üretilir. AGP slot ise yalnızca ekran kartının takılabileceği bir slottur ve 1 tane bulunur. AGP slotlara ekran kartı dışında başka kart takılamaz.
2. İşlemci (CPU): Bilgisayar içindeki tüm aritmetiksel ve mantıksal işlemlerinin yapıldığı ve tüm işlemlerin kontrol edildiği bölümdür. Bilgisayarın asıl yükünü çeken beyin olarak düşünülebilir. Bilgisayarın hızını etkileyen en önemli parçadır. İşlemci hızı MHZ (Mega herz) olarak ölçülür. 1 Mhz= 1.000.000 İşlem/Saniye’dir. Yani 1 Mhz hızındaki bir işlemci saniyede 1 milyon işlem yapar. Örneğin 1997’li yıllara ait Pentium 100 işlemci saniyede 100x1.000.000 işlem yapar. (Tarihten bu güne işlemciler: 8088,8086, 80286, 80386, 80486, Pentium 100,133,166, 200.., Pentium II, Pentium III, Pentium 4)
3. RAM: Bilgisayarın işlem yaparken kullandığı bellektir (hafıza). Bilgisayarın hızını etkileyen diğer bir parçadır. EDO-RAM, SD-RAM, DDRSDRAM,RDRAM gibi çeşitleri vardır. Son ikisi yeni çıkan bir teknolojidir. Günümüzde 128 MB ram artık standart hale gelmiş durumdadır. Bunun haricinde 32 MB, 64 MB Ram kullanan bilgisayarlarda vardır. Ancak performans yavaştır.
4. Harddisk(Sabitdisk): Bilgisayarın içindeki depolama birimidir. Sabitdisk manyetik bir ortam olan plakalardan oluşur. Bu plakalar bir motora bağlıdır ve sürekli dönerler. Bu dönüş esnasında okuma yazma kafası bu plakalar üzerine veri yazar ya da okur. Sabit diskin dönüş hızı ne kadar fazla ise okuma yazma hızı da o kadar fazla olur ve bilgisayarın hızını çok fazla etkiler. Sabit diskin hızı RPM (Repeat Per Minutes) (Dakikada Dönme Sayısı). Örneğin günümüzde daha çok 5400 RPM ve 7200 RPM sabitdiskler satılmaktadır.Sabit disk, disket, cd gibi depolama birimlerinin kapasiteleri (ne kadar veri depolayabilecekleri) kapasite ölçüm birimleri ile ölçülür. Şimdi kapasite ölçüm birimlerine bakalım.
5. Ekran Kartı: Bilgisayarın kasasıyla monitör arasında köprü vazifesi görür. Bilgisayar içinde yapılan işlemlerin sonucu monitöre ekran kartı vasıtasıyla aktarılır.
Kapasite Ölçü Birimleri
Kapasite ölçüm birimleri küçükten büyüğe Bit, Byte (Bayt),KB(Kilo Byte), MB (Mega Byte), GB (Giga Byte), TB (Tera Byte).
Bit:En küçük birim bit’tir. Bilgisayar içinde karakterler ikilik sayı siteminde 8 haneli bir sayıyla ifade edilir. İşte bu sayının her bir basamağına 1 Bit denir. Örneğin: A karakteri bilgisayar içinde 0100001 sayısıyla ifade edilir. İşte bu sayının her basamağına 1 Bit denir. O zaman Bilgisayar içindeki her bir karakter 8 bit’ten oluşur. A karakteri=8 Bit, + kararkteri=8 bit.
Byte (Bayt) : Bilgisayar içinde her karakter aynı zamanda 1 Byte’tır. Örneğin A karakteri=1 Byte.
A karakteri =1 Byte
A karakteri=8 Bit
Yukardaki eşitliklere göre 1 Byte=8 Bit sonucu çıkarılabilir.
1 Byte=8 Bit
1 KB (Kilo Bayt)=1024 Byte
1 MB (Mega Bayt)=1024 KB
1GB (Ciga Bayt)=1024 MB
1 TB (Tera Bayt)=1024 GB’dır.
Soru: ANADOLU kelimesi kaç Byte ve kaç Bit’tir.
Çözüm: ANADOLU kelimesi 7 karakterden oluşmaktadır. 1 Karakter=1 Byte olduğu için bu kelime 7 Byte’tır. 1Byte=8 bit olduğundan dolayı bu kelime 8x7=56 Bit’tir.
Soru: 2048 KB kaç MB’dır?
Çözüm: 1024 tane KB=1 MB olduğundan 2048 KB=2 MB’tır. Çünkü 2048’in içinde 2 tane 1024 vardır.
Genel olarak günümüzdeki sabit disklerin GB (ciga bayt) seviyesinde kapasiteleri vardır. Örneğin 20 GB,40 GB, 60 GB gibi.
Çevre Birimleri
1. Floppy (Disket) Sürücü ve Disket: Floppy sürücü (Disket sürücü) disket üzerinde okuma ve yazma işlemi yapan birimdir. Disket ise kapasitesi düşük olan depolama birimidir. Disketler verilerin bir bilgisayarda başka bilgisayara taşınmasında kolaylık sağlar. Dezavantajları kapasitelerinin düşük olması ve çabuk bozulmalarıdır. Bu yüzden günümüzde fazla kullanılmamaya başlanmıştır. Disketlerin yerini CD’ler almıştır. Gelecekte tamamen kullanımdan kalkabilir.
Boyutlarına göre disketler 2’ye ayrılır.
- 3,5 inch(inç)’lik disketler.
- 5,25 inch(inç)’lik disketler.
1 inch=2,54 cm’dir.
5,25 inch’lik disketler eski teknolojidir. Artık günümüzde kullanılmamaktadır. Çünkü dışındaki malzeme yumuşaktır ve veriler çabuk bozulmaktadır.
3,5 inch’lik disketler boyurlarına göre 2’ye ayrılır.
1. DS(Double Side-Çift Yüzlü)-DD (Double Density): 720 KB (Kilo Bayt) disketler. Bu disketler tek deliklidir.
2. DS(Double Side-Çift Yüzlü)-HD (High Density-Yüksek Yoğunluklu): 1,44 MB (mega bayt) disketler. Bu disketler çift deliklidir.
1,44 MB’lık bir disket yaklaşık 1.500.000 tane karakter alabilir.
Ayrıca disketler üzerinde Protect(Yazmaya karşı koruma) vardır. Disket üzerine veri yazılacağı zaman protect’in kapatılması gerekir. Bu bir köprü olarak düşünülebilir.
2. CD-ROM: Veri depolamak için kullanılan yan bellek birimidir. Disketlere göre kapasiteleri çok yüksektir. CD içindeki bilgiler CD-ROM sürücüler vasıtasıyla okunabilir. CD üzerine yazma işlemi CD-Writer aracılığıyla yapılır. CD üzerine bilgiler bir kereye mahsus olmak üzere yazılır ve kullanıcı CD-ROM sürücü vasıtasıyla bu bilgileri sadece okuyabilir. CD-ROM sürücülerin hızları kapaklarında yazar. 8x, 16x,24x…..,50x,52x… Bu hız CD-ROM sürücünün okuma hızıyla ilgilidir. Hızı arttıkça CD CD-ROM sürücü içinde o kadar hızlı döner.
3. Modem: Coğrafi olarak uzak mesafelerdeki bilgisayarlar arasında iletişim kurmak için kullanılır. Internete bağlanmak için mutlaka modem gereklidir. Modem uzak mesafelerdeki bilgisayarları telefon hattı vasıtasıyla birbirine bağlar. İki tür modem vardır: 1. Dahili (Internal).2. Harici (External). Dahili modem bilgisayar kasasının içinde kart şeklindedir. Harici modem ise kasa içinde değildir. Bilgisayara dışardan bağlanır ve bir kutu şeklindedir. Harici modemler daha hızlı çalışır.
4. Yazıcı (Printer): Bilgisayar ortamındaki bilgileri kağıt üzerine aktarmak için kullanılır. 3 çeşit yazıcı vardır:
1. Dot Matrix (Nokta vuruşlu) Printer: Düşük kalitede çıktı alan ve çok gürültülü çalışan yazıcı çeşitidir. Sayfa basım maliyeti düşüktür. Hız düşüktür. Bu tür yazıcılarda şerit kullanılır.
2. Deskjet (Mürekkep Püskürtmeli) Printer: Mürekkebi püskürterek kağıt üzerine aktarır. Daha çok ev kullanıcılarının kullandığı yazıcı çeşitidir. Kalite ve Basım maliyeti olarak orta düzeyde bir yazıcıdır. Çoğu kullanıcı bu tür yazıcıları tercih eder. Bu yazıcılarda kartuş kullanılır. (Hp, Lexmark, Canon…)
3. Lazer Printer: Lazer yazıcılardır. Yazıcının kendi fiyatı çok pahalıdır. Ancak bir sayfanın basım maliyeti çok düşüktür. Hız ve kalite çok yüksek düzeydedir. Profesyonel iş yapan kullanıcıların kullandığı yazıcılardır.
5. Scanner(Tarayıcı) : Kağıt üzerindeki resim, grafik, tablo, yazı gibi bilgileri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılır. Tarayıcının dpi’si ne kadar yüksek ise o kadar kaliteli tarar. DPI (Dot Per İnch) inç başına nokta sayısıdır. Marka olarak Mustek, Hp, Acer, Promax gibi markalar vardır. Bunlar içinde en iyisi Mustek’tir. Bir çok modeli vardır.
6. Güç Kaynağı(Power Suply): Bilgisayara güç veren birimdir. Bilgisayar içindeki bütün parçalara elektrik verir. Bilgisayar içinde 5 -12 volt elektrik dolaşır. Güç kaynağı şebekeden gelen elektriği bu seviyelere düşürür.
7. Fare(Mouse): Daha çok Windows işletim sisteminde kullanılan birimdir. İkitür fare vardır.
1. PS/2: Bu farenin bilgisayara takılan ucu yuvarlaktır. Artık genelde bu tür fareler kullanılmaktadır. (Eski bilgisayarlarda bu tür fareler için çıkış yoktur)
2.Seri fare: Bu farenin bilgisayara takılan ucu düzdür. Bilgisayarda seri porta takılır. Eski teknolojidir.
8. Klavye: F ve Q olmak üzere iki tür klavye vardır. F klavye Türkçe (daktilo) klavyedir. Klavyenini ilk tuşu F ile başlıyorsa o klavye F klavyedir.
9. Monitör: Monitör bilgisayarda yapılan işlemlerin izlendiği birimdir. Monitörle bilgisayar arasındaki iletişimi ekran kartı sağlar. Yani monitörden çıkan veri kablosu bilgisayar kasasında ekran kartına bağlanır. Monitörlerin boyutları inch olarak belirlenir. 14 inç, 15 inç, 17 inç, 19 inç gibi. Bu boyut köşeden köşeye uzaklıktır. Marka olarak Philips, Sony, Vestel… gibi monitörler vardır. Philips monitörler orta düzeyde iyi monitörlerdir. (Phlips 107 E…)
Bilgisayar kullanılırken iki tür ekran moduyla karşılaşılır:
1. Text Mod: Bu modda ekran 25 satır 80 sütundan oluşur. Yani her satıra en fazla 80 karakter yazılabilir. Dos İşletim sistemi text moda çalışan bir işletim sistemidir.
2. Grafik Mod: Windows işletim sisteminin çalıştığı ortamdır. Ekran pixel’lerden oluşur. Pixel(nokta) sayısı ne kadar fazla ise netlik o kadar artar. Nokta sayısı yoğunluğuna çözünürlük denir. Çözünürlük azaldıkça netlik azalır. Görüntü bozulur. (Örnek Çözünürlükler (Windowsta): 640x480, 800x600, 1024x768….)
|
